Leververvetting

Leververvetting, ook wel steatose of leversteatose genoemd, is een aandoening waarbij vet zich ophoopt in de levercellen. Dit kan leiden tot ontsteking en schade aan de lever. Leververvetting komt vaak voor bij mensen met overgewicht, diabetes type 2, of mensen die veel alcohol drinken, maar kan ook optreden bij mensen zonder deze risicofactoren.

Er zijn twee hoofdtypen leververvetting:

• Niet-alcoholische leververvetting (NAFLD): Deze vorm van leververvetting komt niet door overmatig alcoholgebruik. Het is vaak gerelateerd aan obesitas, insulineresistentie, hoge bloeddruk en een ongezonde leefstijl. Het is de meest voorkomende vorm van leververvetting.
• Alcoholische leververvetting (AFLD): Deze vorm van leververvetting ontstaat door overmatig alcoholgebruik. Bij mensen die veel alcohol drinken, wordt de lever minder efficiënt in het afbreken van vet, waardoor het zich in de lever ophoopt.

Symptomen van leververvetting

Leververvetting geeft vaak geen directe symptomen in de vroege stadia, vooral niet bij milde gevallen. Veel mensen ontdekken pas dat ze leververvetting hebben via bloedonderzoek of een echo die om een andere reden wordt gedaan.

Wanneer symptomen wel optreden, kunnen ze mild zijn en worden ze vaak toegeschreven aan andere oorzaken.

In ernstigere gevallen kunnen echter de volgende klachten voorkomen:

• Vermoeidheid: Mensen met leververvetting voelen zich vaak moe of zwak zonder duidelijke reden.
• Pijn of ongemak in de bovenbuik: Vooral aan de rechterkant, waar de lever zich bevindt. Dit kan aanvoelen als een lichte druk of een zeurende pijn.
• Onverklaarbaar gewichtsverlies: In zeldzame gevallen kan gewichtsverlies optreden.
• Misselijkheid: Sommige mensen kunnen een vage misselijkheid of een vol gevoel in de buik ervaren.
• Vergrote lever: Een arts kan een vergrote lever voelen tijdens lichamelijk onderzoek, wat kan wijzen op leververvetting.

Mogelijke complicaties

Hoewel leververvetting in de meeste gevallen niet direct ernstige symptomen veroorzaakt, kan het zonder behandeling of verandering van leefstijl overgaan in ernstigere aandoeningen, zoals:

• Niet-alcoholische steatohepatitis (NASH): Dit is een ernstigere vorm van leververvetting waarbij naast de vetophoping ook sprake is van leverontsteking en schade aan de levercellen. NASH kan leiden tot leverfibrose (littekens in de lever) en uiteindelijk cirrose of leverfalen.
• Leverfibrose: Bij langdurige ontsteking kan littekenweefsel zich vormen in de lever, wat de werking van de lever kan aantasten.
• Levercirrose: Dit is het eindstadium van chronische leverziekte waarbij de lever zo ernstig beschadigd is dat het niet goed meer kan functioneren. Cirrose kan leiden tot leverfalen of leverkanker.

Risicofactoren

• Overgewicht of obesitas
• Diabetes type 2 of insulineresistentie
• Hoge cholesterol of triglyceriden (vetten in het bloed)
• Slaapapneu
• Syndroom van polycysteuze eierstokken (PCOS)
• Metabool syndroom (een combinatie van aandoeningen zoals hoge bloeddruk, hoge bloedsuikerspiegel, overtollig buikvet en abnormale cholesterolwaarden)

Behandeling van leververvetting

Er is geen specifieke medicatie om leververvetting direct te behandelen. De behandeling richt zich voornamelijk op het aanpakken van de onderliggende oorzaken en het verbeteren van de levensstijl om verdere schade aan de lever te voorkomen.

Gewichtsverlies: Bij overgewicht is afvallen een van de meest effectieve manieren om leververvetting te verminderen. Een gewichtsverlies van 7-10% kan al een grote verbetering geven in levergezondheid.

Gezond dieet: Het volgen van een dieet rijk aan groenten, fruit, volle granen, magere eiwitten en gezonde vetten (zoals die in vis, noten en olijfolie) kan helpen om de leverfunctie te verbeteren. Vermijd suikerhoudende dranken, verzadigde vetten en bewerkte voedingsmiddelen.

Lichaamsbeweging: Regelmatige fysieke activiteit (minimaal 30 minuten per dag) kan helpen bij gewichtsverlies en het verbeteren van insulinegevoeligheid.

Alcoholinname beperken of stoppen: Vooral bij alcoholische leververvetting is het stoppen met alcohol cruciaal om verdere schade te voorkomen.

Behandeling van onderliggende aandoeningen: Behandeling van diabetes, hoge bloeddruk en hoog cholesterol is belangrijk om verdere leverproblemen te voorkomen.

Medicatie: In sommige gevallen kan de arts medicatie voorschrijven om onderliggende aandoeningen (zoals diabetes of hoge cholesterol) aan te pakken of om de ontsteking te verminderen.

Preventie

• Gezonde leefstijl: Voorkom leververvetting door een gezond lichaamsgewicht te behouden, regelmatig te bewegen en een gebalanceerd dieet te volgen.
• Matig alcoholgebruik: Beperk alcoholgebruik om de kans op alcoholische leververvetting te verkleinen.
• Controle van onderliggende aandoeningen: Behandel en beheer risicofactoren zoals diabetes en hoge bloeddruk.

Leververvetting is in de meeste gevallen omkeerbaar, vooral als het in een vroeg stadium wordt ontdekt en als er veranderingen in leefstijl worden doorgevoerd.